Σοκάρουν τα στοιχεία για τον Ασωπό

Σοκάρουν τα στοιχεία για τον Ασωπό

Κυριακή, 9 Νοεμβρίου 2008, 21:36
Πηγή: Ελεύθερος τύπος, της Μαρίας Βάθη
www.e-tipos.com/newsitem?id=59925

«Ο Ασωπός ποταμός μετετράπη σε ρυπαρόν ρέμα».
«Μελετάται η μετατροπή του Ασωπού εις αγωγόν μεταφοράς των δηλητηριωδών αποβλήτων των εργοστασίων».

Δεν πρόκειται για πρωτοσέλιδα σύγχρονων εφημερίδων, αλλά για τίτλους που δημοσιεύτηκαν το 1974 και το 1979 αντίστοιχα! Πριν από τριάντα πέντε χρόνια η τοπική εφημερίδα «Η φωνή του Ωρωπού» προειδοποιούσε για το περιβαλλοντικό έγκλημα που επρόκειτο να συντελεστεί στο πολύπαθο ποτάμι της Βοιωτίας.

Οι κάτοικοι έχουν ξεσηκωθεί από τα μέσα της δεκαετίας του '90. Κατέφυγαν σε μηνύσεις και προσφυγές. Εγιναν μελέτες επί μελετών και μετρήσεις επί μετρήσεων. Η εκτεταμένη ρύπανση αποκαλύφθηκε σε όλο της το «μεγαλείο» μόλις τον Αύγουστο του 2007 και πάλι από ένα δημοσίευμα στον Τύπο. Το ΥΠΕΧΩΔΕ έχει αναγάγει το θέμα σε «ζήτημα εθνικής σημασίας».

Επεσαν πρόστιμα και ποινές σε ρυπογόνες βιομηχανίες. Το αποτέλεσμα; Η ρύπανση του Ασωπού και η επιβάρυνση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής παραμένει ανοιχτή πληγή για 250.000 κατοίκους από τη Θήβα έως τα Οινόφυτα, την Αυλίδα και τον Ωρωπό.

Δεκάδες αγωγοί ρίχνουν ανεξέλεγκτα απόβλητα στην κοίτη του ποταμού, μετατρέποντάς την αλλού σε κατάμαυρο βούρκο και αλλού σε μια αποκρουστική μάζα λυματολάσπης. Η λειτουργία εκατοντάδων βιομηχανιών βασίζεται εν έτει 2008 σε νομικό απομεινάρι της χούντας (1969), με το οποίο ο Ασωπός χαρακτηρίστηκε ως «αγωγός παροχέτευσης βιομηχανικών λυμάτων». Οι κάτοικοι κινητοποιούνται, διαδηλώνουν, αλλά φοβούνται ότι εκτός από τα παραμύθια του Αισώπου, υπάρχουν και εκείνα του... Ασωπού.
«Από το 1995 παλεύουμε με τα θηρία για το αυτονόητο δικαίωμά μας στο καθαρό νερό. Αρχικά μπλοκάραμε τη δημιουργία της νέας ΒΙ.ΠΕ. Τανάγρας με προσφυγή στο ΣτΕ.Το 2001 καταθέσαμε μήνυση εναντίον των βιομηχανιών και βρεθήκαμε αντιμέτωποι στο δικαστήριο ύστερα από πολλές αναβολές και επτά χρόνια καθυστέρηση.

Πρόσφατα, η απόφαση του δικαστηρίου της Θήβας μάς δικαίωσε. Εν μέρει όμως, γιατί οι ποινές και τα πρόστιμα των 5.000 ευρώ ήταν χάδια για τους υπεύθυνους. Είναι εύκολο για εκείνους να πληρώσουν και να συνεχίσουν να ρυπαίνουν. Τώρα ετοιμάζουμε προσφυγή και πάλι στο ΣτΕ, αυτή τη φορά κατά της ΕΑΒ, που με τις δραστηριότητές της συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην επέκταση της ρύπανσης» σημειώνει στον ΕΤ.Κ ο κ. Χρήστος Παναγόπουλος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ωρωπού, μιας από τις πιο δραστήριες ομάδες πολιτών στην περιοχή.

Από το 1996, το ΥΠΕΧΩΔΕ «αντιμετωπίζει» το πρόβλημα. Τότε ανέθεσε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο την εκπόνηση μελέτης για τη διάσωση του Ασωπού. Η μελέτη, που ολοκληρώθηκε αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ, προέβλεπε τη δημιουργία κοινού αγωγού που θα δεχόταν τα λύματα και θα τα οδηγούσε σε μια κεντρική μονάδα επεξεργασίας στον Αυλώνα.
«Ακόμη ένα παράδοξο είναι ότι έως και το 2004 γίνονταν μόνο μικροβιολογικοί έλεγχοι στο νερό της περιοχής και όχι αναλύσεις για βαρέα μέταλλα» επισημαίνει ο χημικός μηχανικός κ. Θανάσης Παντελόγλου. Και συνεχίζει: «Από τα μέσα του 2005 μέχρι και το 2007 διακόπηκαν εντελώς οι αναλύσεις. Τον Αύγουστο του 2007 και ύστερα από ασφυκτικές πιέσεις των πολιτών, αποκαλύφθηκε ότι από τις βρύσες έτρεχε νερό με τοξικό και καρκινογόνο εξασθενές χρώμιο». Περίπτωση που παραπέμπει ευθέως στην Εριν Μπρόκοβιτς, τη γυναίκα που συγκλόνισε τις ΗΠΑ όταν αποκάλυψε την τεράστια μόλυνση από βιομηχανίες του υδροφόρου ορίζοντα της πόλης Χίνκλεϊ, στη Νότια Καλιφόρνια. Η ιστορία της έγινε μεγάλη κινηματογραφική επιτυχία, ενώ πρόσφατα η ίδια με δηλώσεις της χαρακτήρισε τη μόλυνση στον Ασωπό δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτή στο Χίνκλεϊ.
Η συνέχεια στον Ασωπό γράφεται με συνεχείς αναλύσεις, ελέγχους, πρόστιμα και μπουλντόζες του ΥΠΕΧΩΔΕ να προσπαθούν να καθαρίσουν τη ζημιά. Τον Οκτώβριο του 2007, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ ανακοινώνει μέτρα και θέτει προθεσμία στις βιομηχανίες να αναθεωρήσουν τις άδειες διαχείρισης και διάθεσης των αποβλήτων.

Πόρισμα

Τον Μάρτιο του 2008, ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρος Ρακιντζής, με ένα πόρισμα-καταπέλτη, επιρρίπτει ευθύνες σε 19 βιομηχανίες, στη νομαρχία Βοιωτίας και στα αρμόδια υπουργεία και καταγγέλλει εγκληματικό «αλαλούμ».
Τον περασμένο Αύγουστο, ένα χρόνο μετά τη δημοσιοποίηση του προβλήματος, το ΥΠΕΧΩΔΕ ανακοινώνει τη συμμόρφωση των βιομηχανιών και τη συρρίκνωση της ρύπανσης. Λίγες μέρες μετά δημοσιεύονται επιστημονικές μελέτες που διαψεύδουν κατηγορηματικά το υπουργείο και αποτυπώνουν το συνεχιζόμενο περιβαλλοντικό έγκλημα.

Asopossos blog

Με 60.000 επισκέπτες συνολικά από την ημέρα που δημιουργήθηκε, το διαδικτυακό ημερολόγιο asopossos.wordpress.com αποτελεί την πληρέστερη ηλεκτρονική πηγή ενημέρωσης για τη ρύπανση του Ασωπού. Ξεκίνησε στις 20 Οκτωβρίου 2007 ως μέσο έκφρασης της Πρωτοβουλίας Πολιτών Ωρωπού, αλλά στη συνέχεια ενσωμάτωσε όλες τις περιβαλλοντικές δράσεις από τη Θήβα και τα Οινόφυτα έως το Χαλκούτσι και τον Ωρωπό. Διαχειριστής του blog o Αλέξανδρος -δεν επιθυμεί την πλήρη δημοσιοποίηση των στοιχείων του- που «ανεβάζει» καθημερινά νέα για κινητοποιήσεις, δημοσιεύματα, ανακοινώσεις και κάθε είδηση σχετική με τον Ασωπό και σχολιάζει την επικαιρότητα. «Το σημαντικό είναι ότι μέσω του blog γίνεται συζήτηση. Οι επισκέπτες σχολιάζουν τις αναρτήσεις και πολλές φορές από τα σχόλιά τους βγαίνουν σημαντικές ειδήσεις. Ο ενεργός πολίτης είναι ο καλύτερος ρεπόρτερ. Οι κάτοικοι της περιοχής έχουν επαναστατήσει. Ομως, η προσπάθεια δεν είναι συλλογική. Δεχόμαστε πόλεμο όχι μόνο από τις βιομηχανίες, αλλά ακόμα και από αυτούς που φοβούνται μην πέσουν οι τιμές των οικοπέδων ή η κίνηση στα μαγαζιά!».

Στοιχεία-σοκ από τις επιστημονικές αναλύσεις

Η πρώτη πανεπιστημιακή έρευνα για την ποιότητα των νερών της περιοχής του Ασωπού έγινε το 1994 από τη Γεωλογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η έρευνα κατέδειξε τη θαλάσσια και παράκτια ρύπανση του Νότιου Ευβοϊκού από τα λύματα του Ασωπού και γνωστοποιήθηκε στο ΥΠΕΧΩΔΕ. Δύο χρόνια μετά υπολογίστηκε ότι σε μόλις μία μέρα αιχμής εναποτίθενται στη λεκάνη απορροής του Ασωπού 13.800 κυβικά μέτρα βιομηχανικών αποβλήτων!

Λίγο μετά τις διαβεβαιώσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ τον περασμένο Αύγουστο ότι δεν ανιχνεύεται πλέον εξασθενές χρώμιο στο νερό, νέα έρευνα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών αποδεικνύει ότι η ρύπανση συνεχίζεται και μάλιστα με αμείωτους ρυθμούς.
Η μελέτη καταγράφει συγκεντρώσεις εξασθενούς χρωμίου έως και 148 μικρογραμμάρια ανά λίτρο, από τα οποία τα 2/3 καταλήγουν στον υδροφόρο ορίζοντα. Παράλληλα, οι ειδικοί χαρακτηρίζουν το νερό ακατάλληλο για άρδευση εξαιτίας των βαρέων μετάλλων που ανιχνεύονται με τις αναλύσεις. Τα ευρήματα είναι αποκαλυπτικά. Εντοπίζεται βάριο 18.000 μgr με όριο 0 (!), νικέλιο 31 μgr ανά λίτρο με όριο 20, κοβάλτιο 30 μgr με όριο 0, σίδηρος 420 μgr ανά λίτρο με όριο 200 και μαγγάνιο 157 μgr ανά λίτρο με όριο 50!

«Μακράν ο χειρότερος σε κατάσταση ποταμός από όσους έχουν ελεγχθεί» χαρακτηρίζεται λίγες μέρες μετά ο Ασωπός από τους μελετητές του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) που ανέλαβε έργο ελέγχου για λογαριασμό του ΥΠΕΧΩΔΕ εξετάζοντας τα ύδατα με βιολογικές παραμέτρους και όχι με απλές αναλύσεις.
Το μοναδικό ζωντανό στοιχείο που βρήκαν οι επιστήμονες στο νερό του Ασωπού είναι η κόκκινη προνύμφη ενός συγκεκριμένου είδους μύγας, η οποία είναι η μόνη που μπορεί να επιζήσει σε συνθήκες μηδενικού οξυγόνου. Το ΕΛΚΕΘΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είναι επικίνδυνη όχι μόνο η άρδευση αλλά και η παραμικρή επαφή με τα βοθρολύματα του Ασωπού.

Εξασθενές χρώμιο, αρσενικό και μόλυβδο βρήκαν στα υπόγεια νερά της λεκάνης του Ασωπού και οι επιστήμονες του ΙΓΜΕ, σε μελέτη που πραγματοποίησαν για λογαριασμό της Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων του ΥΠΕΧΩΔΕ. Ωστόσο, η υπηρεσία του υπουργείου επέστρεψε τη μελέτη στο ΙΓΜΕ και παρήγγειλε νέα έρευνα, «πιο εμπεριστατωμένη»...
________________________________________
________________________________________