Κόλαφος και για το 2009 η έκθεση του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης

Πηγή: http://asopossos.wordpress.com

(απόσπασμα για Ασωπό, όλη η έκθεση ΕΔΩ: http://www.gedd.gr/news.php?article=66 )

1. Έλεγχος Αδειών ∆ιάθεσης υγρών αποβλήτων εταιρειών στον Ασωπό

Με εντολή του ΓΕ∆∆ συγκροτήθηκε Μικτό Κλιµάκιο Ελέγχου, αποτελούµενο από έναν Ειδικό Επιθεωρητή του Γραφείου του ΓΕ∆∆ ως συντονιστή και από δύο Επιθεωρητές της ΕΥΕΠ και του ΣΕΥΥΠ αντίστοιχα, µε αντικείµενο τον έλεγχο νοµιµότητας και πληρότητας δικαιολογητικών των Αδειών ∆ιάθεσης υγρών αποβλήτων 19 εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του Ασωπού ποταµού.

Ο έλεγχος κατέληξε σε µια σειρά συµπερασµάτων. Ειδικότερα διαπιστώθηκε ότι η σχετική περί την διαχείριση/διάθεση των τοξικών-επικινδύνων βιοµηχανικών αποβλήτων νοµοθεσία δεν εφαρµόζεται από τις αρµόδιες Υπηρεσίες και από τις βιοµηχανίες/βιοτεχνίες και παραµένει ανενεργή. Εξάλλου παρότι διαθέτουµε, τύποις, πλούσια περιβαλλοντική νοµοθεσία σχετική µε τη διαχείριση/διάθεση των επικινδύνων βιοµηχανικών αποβλήτων, τα θέµατα αυτά να εξακολουθούν να ρυθµίζονται από µια γενική Υγειονοµική ∆ιάταξη του 1965 (Ε1β/221/65) η οποία, όσον αφορά στην διάθεση επεξεργασµένων βιοµηχανικών αποβλήτων υπεδαφίως, δεν κάνει ειδική αναφορά σε επικίνδυνες και τοξικές ουσίες και δεν θέτει όρια απόρριψης επικινδύνων ουσιών. Και αυτή, ωστόσο, η υγειονοµική διάταξη εφαρµόστηκε στην περίπτωση του Ασωπού πληµµελώς από τις αρµόδιες Υπηρεσίες της ΝΑ Βοιωτίας, στην περίπτωση των εξεταζοµένων 19 βιοµηχανιών.

Συγκεκριµένα διαπιστώθηκε ότι

- εννέα εταιρείες έχουν λάβει Άδεια Λειτουργίας χωρίς να έχουν λάβει την απαιτούµενη από την Υ.∆. Ε1β/221/65 Άδεια ∆ιάθεσης των λυµάτων-υγρών αποβλήτων τους,

- πέντε εταιρείες έχουν λάβει Άδεια Λειτουργίας από τη ΝΑ Βοιωτίας, χωρίς να κατέχουν την απαιτούµενη Άδεια ∆ιάθεσης λυµάτων-υγρών αποβλήτων, αλλά ούτε καν εγκεκριµένη µελέτη επεξεργασίας και διάθεσης των λυµάτων-υγρών αποβλήτων,

- µία εταιρεία, η οποία απορρίπτει λύµατα-υγρά βιοµηχανικά απόβλητα στον Ασωπό, είχε λάβει Άδεια Λειτουργίας από τη ΝΑ Βοιωτίας ένα έτος πριν από την έκδοση της προσωρινής Άδειας ∆ιάθεσης των αποβλήτων (Η εν λόγω εταιρεία λειτουργούσε, δηλαδή, επί ένα έτος, χωρίς την απαιτούµενη, προσωρινή έστω, Άδεια ∆ιάθεσης αποβλήτων),

- στην περίπτωση δύο εταιρειών που έχουν λάβει οριστική Άδεια ∆ιάθεσης των βιοµηχανικών τους αποβλήτων στον Ασωπό ποταµό, δεν διαπιστώθηκε η τήρηση της απαίτησης για έλεγχο (δειγµατοληψίες κ.λ.π.) από το αρµόδιο Τµήµα Υγείας της ΝΑ Βοιωτίας της σωστής λειτουργίας των τεχνικών έργων (µονάδων επεξεργασίας) στο διάστηµα που µεσολαβεί από την προσωρινή άδεια διάθεσης στον Ασωπό µέχρι τη χορήγηση της οριστικής άδειας διάθεσης, -

Όσον αφορά σ τις δεκατέσσερις εταιρείες που προβαίνουν σε υπεδάφια διάθεση αποβλήτων, διαπιστώθηκε ότι οι Άδειες Λειτουργίας τους πάσχουν νοµιµότητας, καθόσον ελλείπει απαιτούµενο δικαιολογητικό (Άδεια ∆ιάθεσης αποβλήτων).

Περαιτέρω σε ό,τι αφορά στο πρόβληµα που αναδείχθηκε από τις αυτοψίες των Επιθεωρητών της ΕΥΕΠ στην περιοχή Ασωπού-Οινοφύτων και αφορούσε στη ρύπανση του υπεδάφους και του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα µε εξασθενές χρώµιο από την υπεδάφια διάθεση των αποβλήτων ορισµένων βιοµηχανιών, οι οποίες χρησιµοποιούσαν χρώµιο ή ενώσεις χρωµίου στην παραγωγική τους διαδικασία, διαπιστώθηκε ότι στις µονάδες αυτές είχε επιτραπεί να λειτουργήσουν, χωρίς την εφαρµογή των διατάξεων της ΚΥΑ 26857/553/88, αλλά και µε ατελή εφαρµογή των διατάξεων της Υ.∆. Ε1β/221/65.

Το µεικτό κλιµάκιο κατέληξε µεταξύ άλλων στο συµπέρασµα ότι η αβελτηρία της ∆ιοίκησης, καθώς και η έλλειψη άµεσης συνεργασίας µεταξύ συναρµοδίων Υπηρεσιών, σε συνδυασµό µε την ανεξέλεγκτη δραστηριότητα ορισµένων επιχειρηµατιών, είχαν ως αποτέλεσµα την µη εφαρµογή της ισχύουσας περιβαλλοντικής νοµοθεσίας και των σχετικών Κοινοτικών Οδηγιών και, συνεπώς, την εµφάνιση ενός ιδιαίτερα ανησυχητικού προβλήµατος ρύπανσης του περιβάλλοντος και, κατ΄ επέκταση, τη δηµιουργία κινδύνων στη δηµόσια υγεία.

Στο πόρισµα εκφράζονται, επίσης, βάσιµοι φόβοι ότι το πρόβληµα δεν αφορά µόνο τις εξετασθείσες εταιρείες, αλλά και άλλες από αυτές που δραστηριοποιούνται στην περιοχή Ασωπού-Οινοφύτων, καθόσον και αυτές έχουν αδειοδοτηθεί από τις ίδιες Αρχές, µε την ίδια λογική, δεδοµένης, δε, της ατελούς ή και προβληµατικής εφαρµογής της νοµοθεσίας για τα επικίνδυνα απόβλητα, είναι πιθανό να έχουµε οδηγηθεί σε ανάλογες δυσµενείς καταστάσεις και σε άλλες περιοχές της χώρας, στις οποίες δραστηριοποιούνται βιοµηχανίες που παράγουν επικίνδυνα και τοξικά απόβλητα. Στο πόρισµα προτείνεται:

- να αναληφθεί πρωτοβουλία από τη Γενική ∆ιεύθυνση Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩ∆Ε το συντοµότερο δυνατόν, ώστε σε συνεργασία µε τις εµπλεκόµενες Υπηρεσίες των συναρµοδίων Υπουργείων (Υ.Υ.&Κ.Α. και ΥΠΑΝ), να διευκρινισθούν ασάφειες, αµφισβητήσεις ή επικαλύψεις του νοµοθετικού πλαισίου που αφορά στη διάθεση επικινδύνων/τοξικών βιοµηχανικών αποβλήτων. Με βάση το αποτέλεσµα της συνεργασίας αυτής, να υπάρξουν οι αναγκαίες νοµοθετικές παρεµβάσεις, όπου απαιτηθεί. Να εκδοθεί, δε, εγκύκλιος προς όλες τις αδειοδοτούσες Αρχές, η οποία θα ρυθµίζει κατά ενιαίο και σαφή τρόπο τα εν λόγω θέµατα.

- Η υπεδάφια διάθεση των επικινδύνων/ τοξικών αποβλήτων να επανεξετασθεί συνολικά, υπό το φως και των προσφάτων µετρήσεων και ερευνών στην περιοχή του Ασωπού, οι οποίες την ενοχοποιούν για σηµαντική επιβάρυνση του υπεδάφους και του υδροφόρου ορίζοντα µε εξασθενές χρώµιο, λαµβάνοντας µάλιστα υπόψη ότι σχετική δυνατότητα δίδει το άρθρο 12 του Π∆ 51/07, για την κατάρτιση Προγράµµατος Μέτρων.

- Από την Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων και τη Γενική ∆ιεύθυνση Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩ∆Ε να εκδοθεί εγκύκλιος προς τις αρµόδιες για τη χορήγηση ΑΕΠΟ Υπηρεσίες Περιβάλλοντος (ΥΠΕΧΩ∆Ε, Περιφερειών και ΝΑ) για την αυστηρή εφαρµογή των διατάξεων της ΚΥΑ 26857/553/88 περί προστασίας των υπογείων νερών από υπεδάφια διάθεση επικινδύνων αποβλήτων (όπως, προκαταρκτική έρευνα κατά το στάδιο επιλογής και αδειοδότησης του τρόπου διάθεσης των αποβλήτων, καθώς και συµπερίληψη στην ΑΕΠΟ των πρόσθετων περιβαλλοντικών όρων που προβλέπονται από την ίδια ΚΥΑ). Στην ίδια εγκύκλιο να επισηµαίνεται ότι όσες εταιρείες προβαίνουν ήδη σε υπεδάφια διάθεση επικινδύνων βιοµηχανικών αποβλήτων και έχουν λάβει έως σήµερα ΑΕΠΟ χωρίς να έχουν εφαρµοστεί οι διατάξεις της ΚΥΑ 26857/553/88, θα πρέπει να προχωρήσουν αµέσως σε αναθεώρηση των Περιβαλλοντικών τους Όρων, µε την εφαρµογή των διατάξεων της εν λόγω ΚΥΑ, οι δε Υπηρεσίες Περιβάλλοντος να προβούν σε αναθεώρηση των εκδοθεισών ΑΕΠΟ (όπως συνηγορεί και η διάταξη του άρθρου 2 παράγρ. 8 του Ν. 3010/2002).

- Από την Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων και τη Γενική ∆ιεύθυνση Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩ∆Ε να εκδοθεί εγκύκλιος προς τις αρµόδιες για τη χορήγηση ΑΕΠΟ Υπηρεσίες Περιβάλλοντος (ΥΠΕΧΩ∆Ε, Περιφερειών και ΝΑ) για την αυστηρή εφαρµογή των διατάξεων της Κ.Υ.Α. 4859/726/9-3-2001 περί µέτρων και περιορισµών για την προστασία του υδατικού περιβάλλοντος, κατά την έκδοση ΑΕΠΟ σε εταιρείες που προβαίνουν σε απορρίψεις επικινδύνων υγρών αποβλήτων σε επιφανειακούς αποδέκτες. Στην ίδια εγκύκλιο να επισηµαίνεται ότι όσες εταιρείες προβαίνουν ήδη σε τέτοια απόρριψη και έχουν λάβει έως σήµερα ΑΕΠΟ χωρίς να έχουν εφαρµοστεί οι διατάξεις της εν λόγω ΚΥΑ, θα πρέπει να προχωρήσουν αµέσως σε αναθεώρηση των Περιβαλλοντικών τους Όρων, µε την εφαρµογή των διατάξεων της ΚΥΑ αυτής, οι δε Υπηρεσίες Περιβάλλοντος να προβούν σε αναθεώρηση των εκδοθεισών ΑΕΠΟ (όπως συνηγορεί και η διάταξη του άρθρου 2 παράγρ. 8 του Ν. 3010/2002). Να επισηµανθούν οι διατάξεις της ∆ιανοµαρχιακής Απόφασης 19640/79 που αντικαθίστανται από αυτές της εν λόγω ΚΥΑ.

- Με ευθύνη της Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων του ΥΠΕΧΩ∆Ε και της αντίστοιχης Υπηρεσίας της Περιφέρειας Κεντρικής Ελλάδας, να εφαρµοσθεί Σχέδιο ∆ιαχείρισης και Πρόγραµµα Παρακολούθησης της λεκάνης απορροής του ποταµού Ασωπού και να καθορισθεί η ανώτατη χρήση και η αντίστοιχα απαιτούµενη ποιότητα των νερών του Ασωπού, σύµφωνα µε την Οδηγία 2000/60/ΕΚ.

- Από τη Γενική ∆ιεύθυνση Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩ∆Ε να εκδοθεί εγκύκλιος προς τις Υπηρεσίες Περιβάλλοντος των Περιφερειών και προς τα βιοµηχανικά/βιοτεχνικά Επιµελητήρια της χώρας, µε την οποία θα υπενθυµίζεται αυστηρώς η υποχρέωση όλων των βιοµηχανιών/βιοτεχνιών οι οποίες εκτελούν εργασίες διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων, να προβούν στις απαιτούµενες ενέργειες και να εφοδιαστούν το συντοµότερο µε Άδειες ∆ιαχείρισης Επικινδύνων Αποβλήτων, κατά τις διατάξεις του άρθρου 7 της ΚΥΑ Η.Π. 13588/725/06. Άλλως, να επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 17 της ίδιας ΚΥΑ.

- Από την Γενική Γραµµατεία Βιοµηχανίας του ΥΠΑΝ να εκδοθούν οδηγίες προς την αδειοδοτούσα Αρχή (∆/νση Ανάπτυξης) της ΝΑ Βοιωτίας), για την άµεση αντιµετώπιση του προβλήµατος νοµιµότητας των Αδειών Λειτουργίας των δεκατεσσάρων εταιρειών, καθώς και όσων άλλων βρίσκονται στην ίδια κατάσταση µε αυτές (ήτοι, δεν διαθέτουν Άδεια ∆ιάθεσης αποβλήτων). Εάν εκτιµάται ότι σε όµοια κατάσταση βρίσκονται εταιρείες και άλλων ΝΑ της χώρας, οι οδηγίες αυτές να λάβουν τη µορφή εγκυκλίου προς όλες τις αδειοδοτούσες Αρχές. – Όσες από τις ελεγχθείσες εταιρείες έχουν προβεί σε αλλαγή οποιουδήποτε από τα στοιχεία, σύµφωνα µε τα οποία αδειοδοτήθηκαν (π.χ. ονοµασία, παραγωγική διαδικασία, τρόπο διάθεσης των υγρών αποβλήτων κ.τ.λ.), να προβούν το ταχύτερο δυνατόν, µε ευθύνη της εκάστοτε αδειοδοτούσας Αρχής, σε αναθεώρηση των αντιστοίχων αδειών.

- Να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την οργάνωση και στελέχωση της Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων και των Περιφερειακών ∆/νσεων Υδάτων, καθώς και η ενεργοποίηση των ολοκληρωµένων δράσεων (Πρόγραµµα Παρακολούθησης της κατάστασης των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, Πρόγραµµα Βασικών και Συµπληρωµατικών Μέτρων) που προβλέπονται στο Π.∆. 51/2007.

- Να καταβληθεί προσπάθεια από το Νοµάρχη Βοιωτίας για ενίσχυση µε το αναγκαίο επιστηµονικό προσωπικό των Υπηρεσιών που είναι αρµόδιες για την αδειοδότηση των βιοµηχανιών/βιοτεχνιών του νοµού του, καθώς και για την εφαρµογή και έλεγχο σε αυτές της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας. Τεκµηριωµένες προτάσεις του προς αυτή την κατεύθυνση, θα πρέπει να τύχουν υποστήριξης από το Υπουργείο Εσωτερικών.

Με το πόρισµα του µεικτού κλιµακίου ζητείται αρµοδίως η διερεύνηση των πειθαρχικών ευθυνών όλων των εµπλεκοµένων στη διαδικασία έκδοσης των αδειών λειτουργών και υπαλλήλων, ενώ αντίγραφό του απεστάλη στις αρµόδιες εισαγγελικές αρχές για να εξετασθούν οι ποινικές ευθύνες τόσο των υπαλλήλων όσο και των εκπροσώπων των εµπλεκοµένων στην υπόθεση εταιρειών.

∆ιαρκούντος του ελέγχου, η Γενική ∆/νση Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩ∆Ε εξέδωσε εγκύκλιο για την υποχρέωση των εγκαταστάσεων που παράγουν επικίνδυνα απόβλητα να εφοδιαστούν µε την Άδεια ∆ιαχείρισης Αποβλήτων που προβλέπεται από τις διατάξεις της ΚΥΑ Η.Π. 13588/725/06. Σύµφωνα µε την εγκύκλιο, οι Άδειες αυτές αντικαθιστούν τις Άδειες ∆ιάθεσης της Υ.∆. Ε1β/221/65. Επίσης η Γενική Γραµµατεία Βιοµηχανίας του ΥΠΑΝ ζήτησε από τα συναρµόδια Υπουργεία τον ορισµό εκπροσώπων για τη συγκρότηση επιτροπής, η οποία θα εξετάσει όλες τις παραµέτρους και θα προτείνει τη θεσµική ρύθµιση του θέµατος.

Επίσης, ζήτησε από τη ∆/νση Ανάπτυξης της ΝΑ Βοιωτίας,

α) να απαιτήσει από τις βιοµηχανίες της περιοχής της, από τη λειτουργία των οποίων προκύπτουν επικίνδυνα απόβλητα, να προσκοµίσουν άδεια διάθεσης αποβλήτων,

β) να τους γνωστοποιήσει την υποχρέωσή τους να εφοδιαστούν µε Άδεια ∆ιαχείρισης Επικινδύνων Αποβλήτων και γ) να µεριµνήσει, σε συνεργασία µε την αρµόδια για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων υπηρεσία, για την προσαρµογή των περιβαλλοντικών τους όρων.

Ακόµη, εκδόθηκε εγκύκλιος από το ΥΠΕΧΩ∆Ε µε σχετικές οδηγίες για την αυστηρή εφαρµογή των διατάξεων της ΚΥΑ 26857/553/88 περί προστασίας των υπογείων νερών από υπεδάφια διάθεση επικινδύνων αποβλήτων και από την Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων συγκροτήθηκε Επιτροπή, η οποία προτείνει την αναθεώρηση των ορίων απόρριψης στον Ασωπό ποταµό.

Ο Γ. Γ. της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας προχώρησε σε αναθεώρηση της Απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων εταιρειών της περιοχής, απαγορεύοντας την υπεδάφια διάθεση επικινδύνων αποβλήτων. Επίσης, έδωσε εντολή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, προκειµένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη τυχόν πειθαρχικών ευθυνών εµπλεκοµένων υπαλλήλων της Περιφέρειας.

Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ζήτησε από την Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων την ένταξη µελέτης µε τίτλο «Σχέδιο ∆ιαχείρισης λεκάνης απορροής του ποταµού Ασωπού για την προστασία & βελτίωση των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών των επιφανειακών & υπογείων υδατικών συστηµάτων της λεκάνης απορροής του ποταµού», προϋπολογισµού 250.000 Ε, χωρίς το κόστος των δειγµατοληψιών-αναλύσεων, το οποίο προϋπολογίζεται σε 135.000 – 200.000 Ε (διερευνάται οι αναλύσεις να γίνονται από το Γενικό Χηµείο του Κράτους).

Τέλος ο Γενικός Γραµµατέας ∆ηµόσιας Υγείας του Υ.Υ.&Κ.Α. εξέδωσε εγκύκλιο προς τις ∆/νσεις Υγείας των ΝΑ, µε την οποία τους γνωστοποιεί ότι η Υγειονοµική ∆ιάταξη Ε1β/221/65 δεν έχει εφαρµογή σε περιπτώσεις διάθεσης επικινδύνων αποβλήτων, όπου θα πρέπει να εφαρµόζεται η ΚΥΑ 13588/725/2006 (Άδεια ∆ιαχείρισης Επικινδύνων Αποβλήτων).