Η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος για τον Καθρέφτη Αρκίτσας

Απομάκρυνση του Χώρου Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) του Δήμου Δαφνουσίων - Προστασία του φυσικού γεωλογικού σχηματισμού "Καθρέπτης της Αρκίτσας" στη θέση Καναπίτσα (Αετοράχη) του Δ. Δ Αρκίτσας, του Δήμου Δαφνουσίων Ν. Φθιώτιδος.

Σε συνέχεια αναφοράς του κ. Στέφανου Σταμέλλου Μέλους της «Πολιτικής Κίνησης των Οικολόγων Πράσινων Φθιώτιδα», προς την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, με συνημμένη την επιστολή της Επιτροπής Διατήρησης Γεωλογικής Κληρονομιάς της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας προς το Νομάρχη Φθιώτιδος (σχετικά με την παράνομη ανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) σε φυσικό γεωλογικό σχηματισμό, στον καθρέπτη του ρήγματος της Αρκίτσας, στη θέση Καναπίτσα) η ΕΥΕΠ ζήτησε από τις τοπικές αρχές, (Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος, Ν.Α Φθιώτιδος & Δήμο Δαφνουσίων) να προβούν άμεσα στην αποκατάσταση του χώρου (σύνταξη τεχνικής μελέτης ή οριστικής μελέτης περιβαλλοντικής αποκατάστασης, άδεια αποκατάστασης από το Γ.Γ. Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος κλπ.), λαμβάνοντας υπόψη τον «Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων».

 

Και αυτό, δεδομένου ότι ο εν λόγω ΧΑΔΑ αναπτύσσεται σε φυσικό γεωλογικό σχηματισμό ιδιαίτερου επιστημονικού ενδιαφέροντος, όπως εκφράζεται και στην επιστολή της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας « πρόκειται για μια αξιόλογη περιοχή με ιδιαίτερα φυσικογεωλογικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά η σημερινή της χρήση ως χώρος απόθεσης απορριμμάτων κρίνεται ασύμβατη όχι μόνο επειδή πρόκειται για γεώτοπο διεθνούς αξίας τον οποίο επισκέπτονται ερευνητές και επιστήμονες από όλο τον κόσμο,.. .., .." αλλά επιπλέον δημιουργεί σημαντικότερους περιβαλλοντικούς κινδύνους για την υγεία των κατοίκων της περιοχής... .»,

Η ΕΥΕΠ ενήργησε στο πλαίσιο του άρθρου 19 του Ν.1650/86 (κριτήρια χαρακτηρισμού και αρχές προστασίας) της φύσης και του τοπίου, και γενικότερα των άρθρων 18-22 «Κεφάλαιο Δ' Προστασία της φύσης και του τοπίου» προκειμένου να υλοποιηθούν έργα ανάδειξης, προστασίας και αξιοποίησης του εν λόγω φυσικού σχηματισμού, σε συνεργασία με την Ελληνική Γεωλογική Εταιρεία, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Kλιματικής Αλλαγής και το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ).

Λόγω του ότι σε μικρή απόσταση λειτουργεί γεώτρηση από την οποία υδρεύεται η Αρκίτσα και η ευρύτερη περιοχή η ΕΥΕΠ ζήτησε από τη Δ/νση Υδάτων/ Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος να προβεί στις δικές της ενέργειες, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της.

Λίγα λόγια για τον "καθρέφτη" της Αρκίτσας

Πρόκειται για κάθετη επιφάνεια πάνω από την Εθνική Οδό στο ύψος της Αρκίτσας, που αποτελεί μια εμφάνιση του σεισμικού ρήγματος Αρκίτσας - Καμένων Βούρλων. Ένα ρήγμα που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το παλαιότερο ενεργό, κατά τον καθηγητή κ Παπαζάχο. Ονομάζεται κατοπτρική επιφάνεια στη γλώσσα των γεωλόγων, γιατί η επιφάνειά του είναι λεία και μοιάζει με καθρέφτη. Εκτείνεται σε μήκος 300 μέτρων και ύψος 80 μέτρων περίπου. Το ρήγμα εμφανίζεται επιφανειακά με τη μορφή λείων επιφανειών στον ασβεστόλιθο. Οι λείες αυτές επιφάνειες είναι χαραγμένες από αναρίθμητες γραμμώσεις λόγω της τριβής των πετρωμάτων την ώρα του σεισμού και έχουν σχηματιστεί από αλλεπάλληλα σεισμικά γεγονότα τα οποία έχουν πλήξει τη περιοχή. Για το λόγο αυτό καθίσταται ως ένα γεωλογικό φαινόμενο παγκόσμιου ερευνητικού ενδιαφέροντος.

Εδώ και αρκετά χρόνια η τότε κοινότητα Αρκίτσας έριχνε στη βάση του “καθρέφτη” τα σκουπίδια της, ενώ σήμερα χρησιμοποιείται ως επίσημη χωματερή του Δήμου Δαφνουσίων. Η εικόνα, την οποία αντικρίζουν όλοι οι Έλληνες και ξένοι επιστήμονες που επισκέπτονται τον “καθρέφτη” για να τον μελετήσουν, είναι απαράδεκτη. Μια εικόνα που δεν τιμά κανέναν, ιδιαίτερα τον Δήμο Δαφνουσίων και το Δημοτικό Διαμέρισμα Αρκίτσας. Δεν τιμά όμως και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Φθιώτιδας, την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και συνολικά την Ελληνική Πολιτεία.

Πέρα από τα περιβαλλοντικά προβλήματα που προκαλούν όλες οι χωματερές, οι κατοπτρικές επιφάνειες, σε αυτή τη ζώνη αξίζει να προσεχθούν ιδιαίτερα γιατί οι επιφανειακές εκδηλώσεις ενεργών ρηγμάτων είναι σπάνιες, αλλά και γιατί αποτελούν αντικείμενο μελέτης παγκοσμίως.

Η Ελληνική Γεωλογική Εταιρεία, σύμφωνα με δημοσιεύματα, θεωρεί αυτή την περιοχή ως την ιδανικότερη για επιστημονικές έρευνες και εκτιμά ότι πρέπει να αναδειχθεί ως ειδικά προστατευόμενο φυσικό απόθεμα γεωλογικού ενδιαφέροντος.

Σε μικρή απόσταση από τον “καθρέφτη” και τον σκουπιδότοπο λειτουργεί γεώτρηση, από την οποία υδρεύεται η Αρκίτσα και η ευρύτερη περιοχή. Είναι γεγονός ότι τα ασβεστολιθικά πετρώματα δημιουργούν ρηγματώσεις και είναι πιθανόν τα στραγγίσματα του σκουπιδότοπου να καταλήγουν στον υπόγειο υδροφόρο με κίνδυνο να μολυνθούν τα νερά της περιοχής. Η Ελληνική Γεωλογική Εταιρεία σε πρόσφατη επιστολή της προς τον Νομάρχη Φθιώτιδας και τον τοπικό Δήμο αναφέρει: “πρέπει εδώ να τονιστεί ο κίνδυνος που δημιουργείται για την ποιότητα των υπογείων υδατικών πόρων από την διασπορά ρύπων σε μια περιοχή με υψηλότατη σεισμική επικινδυνότητα”.