Έγγραφο Ειδικής Γραμματείας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας (19.08.2011) προς το Δήμο Γλυφάδας, την Ιερά Μητρόπολη Γλυφάδας, την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών (Εισαγγελέα ποινικής δίωξης), το Αστυνομικό Τμήμα Γλυφάδας, τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, τον Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, και τον Περιφεριάρχη Αττικής με θέμα: Αυθαίρετη κατάληψη Δημόσιας Αναδασωτέας Δασικής έκτασης και κατασκευή δημοτικού κοιμητηρίου στην Α Ζώνη απολύτου προστασίας του Υμηττού από το Δήμο Γλυφάδας: Ενέργειες για αποκατάσταση της νομιμότητας.
Σχετ.: (α) Η από 13.08.2011 Ανακοίνωση ΥΠΕΚΑ, σχετικά με την απόπειρα παράνομης δημιουργίας νεκροταφείου στη Ζώνη Α του Υμητού
(β) Το έγγραφο με αριθ. 4447/16-8-2011 του Δασαρχείου Πεντέλης «Υποβολή Πρωτοκόλλου Μυνήσεως» με συνημμένη έκθεση αυτοψίας
(γ) Η με α.π. οικ. 2794/17-8-2011 Έκθεση μερικού Ελέγχου της ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ τήρησης των περιβαλλοντικών όρων και της κείμενης Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας για την κατασκευή δημοτικού κοιμητηρίου άνωθεν της θέσης ¨Πατητήρι¨ του Δήμου Γλυφάδας στον Υμηττό – ΚΛΗΣΗ ΣΕ ΑΠΟΛΟΓΙΑ.
Την Παρασκευή, 12 Αυγούστου 2011, το ΥΠΕΚΑ ενημερώθηκε ότι ο Δήμαρχος Γλυφάδας, υποστηριζόμενος από τον Μητροπολίτη Γλυφάδας, κατέλαβε και εν μέρει περιέφραξε χώρο σε περιοχή που βρίσκεται στην Α' Ζώνη απολύτου προστασίας του Υμηττού, εντός αναδασωτέας περιοχής, όπου απαγορεύεται οποιαδήποτε χωροθέτηση, επιχειρώντας με την εγκατάσταση προκατασκευασμένου κτιρίου εκκλησίας και την πραγματοποίηση ενταφιασμού νεκρών να δημιουργήσει «νεκροταφείο».
Η αντίδραση του Υπουργού ΠΕΚΑ υπήρξε άμεση, μέσω της αρμόδιας Ειδικής Γραμματείας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΕΓΕΠΕ), καθώς από την πρώτη στιγμή ήταν φανερό ότι οι πρακτικές που ακολουθήθηκαν ήταν καθ’ όλα μη σύννομες με αποκλειστικό σκοπό να διαμορφωθεί "τετελεσμένο".
Η ΕΓΕΠΕ ανέλαβε να μεταφέρει αρμοδίως την εντολή του Υπουργού ΠΕΚΑ, ώστε να διακοπεί κάθε επέμβαση στο χώρο, έως ότου διερευνηθούν όλες οι πτυχές του ζητήματος.
Για το σκοπό αυτό επικοινώνησα προσωπικά με τις αρμόδιες υπηρεσίες, το Αστυνομικό Τμήμα Γλυφάδας, τον Εισαγγελέα Περιβάλλοντος, την Εισαγγελέα Πρωτοδικών, τον Περιφερειάρχη Αττικής και τον Δήμαρχο Γλυφάδας. Αφού ενημερώθηκα πληρέστερα για το συμβάν συνομίλησα ειδικότερα με τη Διοικητή του αρμόδιου Αστυνομικού Τμήματος, κα Βασιλική Πατσά και την Εισαγγελέα Πρωτοδικών, κα Ουρανία Σταθέα (η οποία αντικαθιστούσε την κα Ελένη Ράικου) σχετικά με την υλοποίηση της ως άνω εντολής.
Η ανταπόκριση των Αστυνομικών και Εισαγγελικών Αρχών υπήρξε άμεση, ουσιαστική και αποτελεσματική, καθώς από τον αρμόδιο Εισαγγελέα διατάχτηκε προκαταρκτική εξέταση, ενώ αστυνομική δύναμη συνέχισε να περιφρουρεί το χώρο και απέτρεψε νέες αυθαίρετες επεμβάσεις.
Αντίθετα, ο Δήμαρχος Γλυφάδας, παρά το γεγονός ότι παραδέχθηκε δημόσια και προκλητικά την αυθαίρετη πράξη του, την παρουσίασε ως απολύτως αναγκαία για την επίλυση του προβλήματος που προκύπτει από την ανεπάρκεια του υφιστάμενου νεκροταφείου και δήλωσε υποχρεωμένος να δώσει άμεση λύση ακόμη και παραβιάζοντας το νόμο.
Το ΥΠΕΚΑ εξέδωσε Ανακοίνωση για το θέμα (α σχετικό), αναφέροντας τα γεγονότα και, μεταξύ άλλων, επεσήμανε «Η εύρεση λύσης για νεκροταφεία ή άλλες χρήσεις σε συνεργασία με τους Δήμους αποτελεί προτεραιότητα για το ΥΠΕΚΑ, ωστόσο δεν θα επιτρέψει πράξεις αυτοδικίας που παραβιάζουν ευθέως την περιβαλλοντική νομοθεσία και δεν αρμόζουν σε ένα κράτος δικαίου, το οποίο οφείλουν να σέβονται και να υπηρετούν όλα τα δημόσια όργανα, αιρετά ή μη. Ο νόμος και οι επιταγές του αφορούν το ίδιο όλους τους πολίτες και καμία ιδιότητά τους δεν μπορεί να τους παρέχει ασυλία», καθώς επίσης και ότι «Παράλληλα το ΥΠΕΚΑ, σε συνεργασία με συναρμόδια Υπουργεία και την Ηγεσία της Εκκλησίας θα κινήσει όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες για την παραδειγματική εφαρμογή του νόμου στην απόδοση ευθυνών και ποινών».
Το Δασαρχείο Πεντέλης, σε συνεννόηση με τον Ειδικό Γραμματέα Δασών του ΥΠΕΚΑ, διενήργησε αυτοψία, στις 16.08.2011, και διαπίστωσε ότι «ο Δήμος Γλυφάδας προέβη σε παράνομη κατάληψη και διαμόρφωση, χωρίς άδεια της αρμόδιας Δασικής Αρχής, Δημόσιας Αναδασωτέας Δασικής έκτασης, όπου δημιούργησε Νεκροταφείο κατασκευάζοντας οκτώ τάφους και τοποθετώντας λυόμενη εκκλησία». Στη συνέχεια και στη βάση της Έκθεσης Αυτοψίας υπαλλήλων του, το Δασαρχείο υπέβαλε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών Πρωτόκολλο Μήνυσης κατά του Δήμου Γλυφάδας και κατά παντός υπευθύνου αιτώντας την ποινική τους δίωξη (β σχετικό).
Οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ), σε συνεννόηση με την ΕΓΕΠΕ, διενήργησαν, στις 16-8-2011, περιβαλλοντική επιθεώρηση στην υπόψη περιοχή για την τήρηση της κείμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των περιβαλλοντικών όρων, έλαβαν γεωγραφικά στίγματα για τον εντοπισμό της ακριβούς θέσης του υπό δημιουργία κοιμητηρίου και φωτογραφίες, ενώ κατέγραψαν κατασκευές και λοιπές επεμβάσεις που εντοπίστηκαν εντός της έκτασης. Στη συνέχεια μετέβηκαν στο Δημαρχείο Γλυφάδας και συμπλήρωσαν Έκθεση Αυτοψίας την οποία συνυπέγραψε ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος Οικονομικών.
Η ΕΥΕΠ συνέταξε την (γ) σχετική Έκθεση Ελέγχου, σύμφωνα με την οποία προκύπτει σαφώς ότι το εν λόγω έργο έγινε σε περιοχή όπου απαγορεύεται ρητά η χωροθέτηση κοιμητηρίων και κατά παράβαση της κείμενης περιβαλλοντικής, δασικής, υγειονομικής και πολεοδομικής νομοθεσίας, καθώς και κατά παράβαση του δημοτικού και κοινοτικού κώδικα και κάθε δεοντολογίας.
Ειδικότερα από τα στοιχεία της αυτοψίας, τις γεωγραφικές συντεταγμένες που ελήφθησαν και τον έλεγχο που ακολούθησε διαπίστωσαν τα παρακάτω:
1. Η έκταση εντός της οποίας έγινε το έργο, εμπίπτει εξ ολοκλήρου στην ζώνη Α «απολύτου προστασίας της φύσης και των μνημείων» του Π.Δ. «Καθορισμός μέτρων προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή-Ιλισσίων» (ΦΕΚ 187/Δ/2011).
2. Η περιοχή εμπίπτει στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ - ν. 3937/2011, SPA-Οδηγία 79/409/ΕΟΚ όπως ισχύει) με τίτλο « Όρος Υμηττός» και κωδικόGR3000015 και ως εκ τούτου έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο NATURA 2000.
3. Η περιοχή εμπίπτει στην Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ – ν. 3937/2011, Special Area of Conservation - Οδηγία 92/43/ΕΚ) με τίτλο « Υμηττός – Αισθητικό Δάσος Καισαριανής-Λίμνη Βουλιαγμένης» και κωδικό GR 3000006.
4. Η έκταση εμβαδού 5.800 τμ είναι Δημόσια και σύμφωνα με το (11) σχετικό, έχει κηρυχθεί Αναδασωτέα λόγω εκχέρσωσης και ευρίσκεται εντός του περιγράμματος της ζώνης κήρυξης της με αρ. 5304/07-09-2009 απόφασης αναδάσωσης..
5. Ο χώρος του υπό δημιουργία κοιμητηρίου φαίνεται ότι έχει δημιουργηθεί από επιχωμάτωση κοίτης ρέματος, όπως προκύπτει αφενός από το ανάγλυφο του εδάφους, αφετέρου από τα σχετικά διαγράμματα σε κλίμακα 1:10.000 που συνοδεύουν το από 16-6-2011 Π.Δ. (ΦΕΚ 187/Δ) «Καθορισμός μέτρων προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή-Ιλισσίων».
6. Για την ίδρυση και λειτουργία του εν λόγω δημοτικού κοιμητηρίου ο Δήμος δεν διέθετε καμία από τις προαπαιτούμενες μελέτες, άδειες ή εγκρίσεις, όπως απόφαση δημοτικού συμβουλίου, σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπ. Πολιτισμού & Τουρισμού και της αρμόδιας διεύθυνσης Δασών, υδρογεωτεχνική μελέτη και μελέτη γεωλογικής καταλληλότητας, ειδική τεχνική μελέτη, απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για το κοιμητήριο και τη σχετική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, έγκριση Τοπικού Ρυμοτομικού Σχεδίου, οικοδομική άδεια από τη Ναοδομία, άδεια λειτουργίας κοιμητηρίου, εγκεκριμένο κανονισμό λειτουργίας κοιμητηρίου.
Η ΕΥΕΠ κάλεσε το Δήμο Γλυφάδας σε έγγραφη απολογία για τις διαπιστώσεις που αναφέρονται στην Έκθεση Ελέγχου και αφορούν στη ΜΗ τήρηση των διατάξεων της σχετικής νομοθεσίας, για την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, προσκομίζοντας τα αιτούμενα στοιχεία, προκειμένου να παρέχει τις σχετικές διευκρινήσεις. Η ΕΥΕΠ, στη συνέχεια, θα προχωρήσει στην κατά το νόμο έκδοση Πράξης Βεβαίωσης Παράβασης και σε εισήγηση επιβολής προστίμου, ενώ θα παραπέμψει το φάκελο της υπόθεσης στον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης προκειμένου να πράξει τα δέοντα σε θέματα αρμοδιότητάς του, καθώς και στον οικείο Εισαγγελέα για έλεγχο τυχόν ποινικών αδικημάτων.
Είναι προφανές ότι συνολικά, τόσο οι αρμόδιες Αστυνομικές και Εισαγγελικές Αρχές, όσο και η Διοίκηση κινήθηκαν άμεσα προκειμένου, αφενός να διακοπεί κάθε περαιτέρω καταπάτηση και αυθαίρετη επέμβαση στον υπόψη χώρο, αφετέρου να ασκηθούν οι διοικητικές και άλλες πράξεις για την απόδοση της δικαιοσύνης.
Επιπρόσθετα, η ΕΓΕΠΕ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, θα πράξει τα δέοντα για το συντονισμό των ενεργειών της κεντρικής και περιφερειακής διοίκησης και των ΟΤΑ με σκοπό την εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, τόσο για την ολοκλήρωση των ενεργειών των Αρχών και της Διοίκησης, όσο και για την άμεση συμμόρφωση του Δήμου Γλυφάδας στους νόμους του Ελληνικού Κράτους και τη λήψη μέτρων αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημιάς.
Προς τούτο επισημαίνονται καταρχήν οι παρακάτω ενέργειες, που πρέπει να αναληφθούν άμεσα:
Α. Από το Δήμο Γλυφάδας:
1. Άμεση απομάκρυνση, μέχρι 02.09.2011, όλων των έργων και επεμβάσεων που έγιναν στον υπό κατάληψη χώρο (π.χ. της μερικής περίφραξης, της πόρτας και λοιπών στοιχείων εισόδου, της λυόμενης εκκλησίας, κλπ. και την απόρριψη των μπάζων, που θα προκύψουν, σε κατάλληλο προς τούτο χώρο.
2. Υποβολή, μέχρι 30.09.2011, των αναγκαίων μελετών για την πλήρη αποκατάσταση του χώρου, στην πρότερη μορφή του, συμπεριλαμβανομένης και της αποκατάστασης της κοίτης του ρέματος όπου έχουν γίνει επιχωματώσεις και υλοποίηση αυτών αμέσως μετά από την έκδοση των σχετικών εγκρίσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής.
3. Εξεύρεση κατάλληλου χώρου για τη μεταφορά των νεκρών που έχουν ενταφιαστεί στον υπό κατάληψη χώρο για την απομάκρυνση και των οκτώ τάφων, σε συνεργασία με τη Μητρόπολη Γλυφάδας, αναλαμβάνοντας και την ενημέρωση των συγγενών των νεκρών.
4. Μέριμνα για την προστασία των οκτώ τάφων και για τη δυνατότητα ασφαλούς πρόσβασης σε αυτούς, έως ότου υλοποιηθεί η μεταφορά τους σε άλλο κατάλληλο και νόμιμο χώρο, εφόσον δοθεί σχετική έγκριση από το αρμόδιο Δασαρχείο.
5. Συνεργασία με την Πολιτεία για την άμεση και ομαλή επίλυση του σοβαρού αυτού ηθικού ζητήματος που δημιουργήθηκε.
Το κόστος των μελετών και των μέτρων αποκατάστασης για την υλοποίηση των παραγράφων 1, 2, 3 και 4 βαρύνει εξ’ ολοκλήρου, το Δήμο Γλυφάδας.
Β. Από το Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης
1. Ολοκλήρωση διοικητικών και λοιπών πράξεων αρμοδιότητάς του
2. Προώθηση ενεργειών για την ευρύτερη υλοποίηση των τελεσίδικων πράξεων κατεδάφισης, τόσο της αυθαίρετης κατοικίας που εντοπίστηκε εντός του υπόψη χώρου, όσο και άλλων παρακείμενων αυθαίρετων κτισμάτων.
Γ. Από τις λοιπές αρμόδιες Αρχές και Υπηρεσίες
1. Ολοκλήρωση διοικητικών και λοιπών πράξεων αρμοδιότητάς τους
2. Ενημέρωση ΕΓΕΠΕ για την έκβαση των ενεργειών τους.
Τέλος, με τον προσήκοντα σεβασμό, παρακαλούμε το Μητροπολίτη Γλυφάδας, στο πνεύμα της Ποιμαντικής του ιδιότητας και στηρίζοντας την αγαθή σχέση Εκκλησίας – Πολιτείας:
1. Να συνεργασθεί εποικοδομητικά με το Δήμο Γλυφάδας και τις αρμόδιες Αρχές και Υπηρεσίες για την άμεση και ομαλή επίλυση του σοβαρού αυτού ηθικού ζητήματος που δημιουργήθηκε.
2. Να ενημερώσει με παρρησία το πλήρωμα της Εκκλησίας της Μητρόπολης Γλυφάδας για τα πραγματικά γεγονότα και δεδομένα και να το προστατεύσει από τον πειρασμό της πρόκλησης αντιδράσεων, σαν αυτές που ανακοινώθηκαν στον Τύπο, οι οποίες δεν προσάδουν με τις αρχές της Εκκλησίας και δεν τιμούν αρχιερατικά καθήκοντα.
3. Να συμβάλει, σε συνεργασία με το Δήμο Γλυφάδας, στην απομάκρυνση των οκτώ τάφων και στην ενημέρωση των συγγενών των νεκρών.
4. Να αναπτύξει τις περαιτέρω Ιερατικές του δράσεις στο πλαίσιο της τήρησης των νόμων του Κράτους.
Ελπίζουμε ότι δεν θα επαναληφτούν παρόμοιες πρακτικές, οι οποίες ιδιαίτερα όταν ασκούνται από τοπικούς, εκλεγμένους, άρχοντες και κυρίως από την Εκκλησία, όχι μόνο προκαλούν το δημόσιο αίσθημα, αλλά και αποτελούν αρνητικό παράδειγμα στον Έλληνα πολίτη, ιδιαίτερα σε μία συγκυρία όπου αυτός ελπίζει στην αλλαγή των νοοτροπιών του παρελθόντος.
Η ΕΙΔΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ