Σχέδια διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων: Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου

Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
Υπηρεσία Τύπoυ και Πληρoφόρησης
Ελληνικό τμήμα

Μη επίσημο έγγραφο/Πληροφόρηση για τον Τύπο, Λουξεμβούργο, 10/9/2009

Το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων εξέδωσε σήμερα την απόφαση:
C-286/08, Επιτροπή κατά Ελλάδας

«Σχέδια διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων»

Η οδηγία 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου έχει ως κύριο σκοπό την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος από τις βλαπτικές συνέπειες της συγκέντρωσης, της μεταφοράς, της επεξεργασίας, της εναποθήκευσης και της απόθεσης αποβλήτων.

Σκοπός της οδηγίας 91/689 είναι η προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με την ελεγχόμενη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων.

Σκοπός της οδηγίας 1999/31 είναι ο καθορισμός μέτρων για την κατά το δυνατόν πρόληψη ή μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της υγειονομικής ταφής των αποβλήτων καθ’ όλο τον κύκλο ζωής του χώρου υγειονομικής ταφής.

Οι ελληνικές αρχές γνωστοποίησαν στην Επιτροπή ένα νέο κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο συνίσταται από τις εξής τρεις υπουργικές αποφάσεις:

– κοινή υπουργική απόφαση 13588/725, περί μέτρων, όρων και περιορισμών για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων•

– κοινή υπουργική απόφαση 24944/1159, περί των τεχνικών προδιαγραφών για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων (συλλογή, συσκευασία, σήμανση, μεταφορά, αποθήκευση, μεταφόρτωση κ.ά)•

– κοινή υπουργική απόφαση 8668, η οποία περιλαμβάνει περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στην Ελλάδα, όσον αφορά την προέλευση, τις κατηγορίες και τις παραγόμενες ποσότητες.

Το 2003 η Επιτροπή κίνησε αυτεπαγγέλτως διαδικασία με αντικείμενο την εφαρμογή, από τις ελληνικές αρχές, της κοινοτικής οδηγίας 1999/31. Εκτίμησε ότι ο σχεδιασμός της διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων στην Ελλάδα δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της κοινοτικής νομοθεσίας, ότι δεν υφίστανται στην ελληνική επικράτεια κατάλληλες και επαρκείς εγκαταστάσεις επεξεργασίας ή διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων και ότι η μέθοδος διάθεσης του μεγαλύτερου μέρους της παραγόμενης στην Ελλάδα ποσότητας επικίνδυνων αποβλήτων δεν είναι συμβατή με τις απαιτήσεις της σχετικής κοινοτικής νομοθεσίας.

Η πρώτη αιτίαση

Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι το εθνικό σχέδιο διαχείρισης δεν πληροί τα κριτήρια της οδηγίας 2006/12, διότι δεν έχει ολοκληρωθεί η απογραφή των ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων, δεν περιλαμβάνονται όλες οι κατηγορίες επικίνδυνων αποβλήτων και δεν προσδιορίζονται οι κατάλληλοι χώροι και εγκαταστάσεις διάθεσης αποβλήτων.

Η Ελληνική Δημοκρατία δεν αμφισβητεί ότι το εθνικό σχέδιο διαχείρισης δεν περιλαμβάνει όλα τα είδη επικίνδυνων αποβλήτων ούτε ότι η απογραφή τους δεν είναι πλήρης. Επιπλέον, το εθνικό σχέδιο διαχείρισης δεν περιλαμβάνει χάρτες με τους χώρους και τις εγκαταστάσεις διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων.

Κατά το ΔΕΚ, τα κριτήρια χωροθέτησης των χώρων και των εγκαταστάσεων διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων δεν είναι αρκούντως σαφή ώστε η αρμόδια αρχή να διαπιστώσει αν ένας χώρος ή μια εγκατάσταση λειτουργεί εντός του πλαισίου διαχείρισης που προβλέπει το εθνικό σχέδιο διαχείρισης.

Η δεύτερη αιτίαση

Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι η κοινή υπουργική απόφαση 8668 δεν πληροί τις προϋποθέσεις της οδηγίας 2006/12, διότι δεν θέτει τις απαραίτητες βάσεις για τη δημιουργία κατάλληλου και ενιαίου δικτύου εγκαταστάσεων διάθεσης αποβλήτων ενώ οι ελληνικές αρχές έπρεπε να κατασκευάσουν στο εσωτερικό της χώρας κατάλληλες υποδομές επεξεργασίας των επικίνδυνων αποβλήτων.

Κατά το ΔΕΚ, η Ελληνική Δημοκρατία δεν στηρίζει με κατάλληλα επιχειρήματα. ότι διαθέτει επαρκή πληροφοριακά στοιχεία για να εφαρμόσει πρόσφορες μεθόδους διαχείρισης αποβλήτων. Ως εκ τούτου, κρίνεται βάσιμη η δεύτερη αιτίαση της Επιτροπής.

Η τρίτη αιτίαση

Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι η διαχείριση αποβλήτων στην Ελλάδα γίνεται κυρίως με τη μέθοδο της «προσωρινής» αποθήκευσης, η οποία, στην πράξη, καθίσταται μόνιμη, λόγω της ανανέωσης των αδειών αποθήκευσης.

Η Ελληνική Δημοκρατία δεν αμφισβητεί ότι, ελλείψει ενιαίου και κατάλληλου δικτύου εγκαταστάσεων διάθεσης, τα επικίνδυνα απόβλητα συσσωρεύονται στους χώρους παραγωγής, όπου αποθηκεύονται επί μακρόν. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από το εθνικό σχέδιο διαχείρισης, 600 000 τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων αποθηκεύονται, εν αναμονή της επεξεργασίας τους, σε χώρους που θεωρούνται, καταρχήν, μολυσμένοι.

Κατά το ΔΕΚ, η επί μακρόν συνέχιση μιας τέτοιας καταστάσεως συνεπάγεται οπωσδήποτε σημαντική υποβάθμιση του περιβάλλοντος.

Διατακτικό

Το Δικαστήριο (πέμπτο τμήμα) αποφασίζει:

1) Η Ελληνική Δημοκρατία,

– μην έχοντας καταρτίσει και θεσπίσει εντός εύλογης προθεσμίας, σχέδιο διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων, το οποίο να είναι σύμφωνο με τις απαιτήσεις της σχετικής κοινοτικής νομοθεσίας, και μην έχοντας δημιουργήσει ενιαίο και κατάλληλο δίκτυο εγκαταστάσεων διάθεσης των επικίνδυνων αποβλήτων, στο πλαίσιο του οποίου να εφαρμόζονται οι πλέον κατάλληλες μέθοδοι για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας,

– μην έχοντας λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει, όσον αφορά τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων, την τήρηση των άρθρων 4 και 8 της οδηγίας 2006/12/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2006, περί των στερεών αποβλήτων, καθώς και των άρθρων 3, παράγραφος 1, 6 έως 9, 13 και 14 της οδηγίας 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 1999, περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων,

παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τις οδηγίες 91/689/ΕΟΚ, 2006/12 και 1999/31.

Το κείμενο της απόφασης βρίσκεται στην ιστοσελίδα του Δικαστηρίου.
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με την κα Estella Cigna Angelidis
Τηλ.: (00352) 4303 2582 Fax: (00352) 4303 2674

Σημ.: Η νομολογία του ΔΕΚ σχετικά με το θέμα των αποβλήτων περιλαμβάνει άλλες 14 ελληνικές αποφάσεις.